13.06.2024
Galeria Autorska, ul. Chocimska 5, Bydgoszcz
Spotkanie poetyckie z Markiem Kazimierzem Siwcem pt. „Różo wybuchaj w murze”
Zdarzeniu towarzyszyć będzie promocja najnowszej książki „Sygnatura”. Wprowadzenie – Hanna Strychalska
„Sygnatura” Marka Kazimierza Siwca
Najnowszy tom Marka Kazimierza Siwca zatytułowany ”Sygnatura” jest znakomitą kontynuacją, jakby rozwinięciem i kondensacją motywów i konkluzji kilku wcześniejszych zbiorów. Myślę tutaj choćby o „Żyłce”, „Blasku”, ale także „Przyjaźni”. W wielu miejscach do tych wcześniejszych dokonań poety-filozofa nawiązuje w sposób bezpośredni, ale i bardziej ukryty, wymagający uważniejszej lektury.
Jest więc „Sygnatura” opowieścią (bo przeważa w niej żywioł lirycznego opowiadania) o złu XX-wiecznych totalitaryzmów dopełniającym się dzisiaj, w trzeciej dekadzie wieku XXI, zbrodniczą wojną u naszych wschodnich granic. Jest opowieścią o cierpieniu jednostki, ale i opowieścią o próbie ocalenia człowieczeństwa w obliczu tego zła. Ocalenia pojedynczości i jedyności istnienia wbrew Historii toczącej się ku zagładzie. U Autora znów tak charakterystyczne odwołania do kultury i sztuki starożytnej, do mitologii, co sytuuje Go i ten tom w kręgu choćby spuścizny Zbigniewa Herberta i przywołuje duchową obecność greckich klasyków – Konstandinosa Kawafisa i Jorgosa Seferisa.
Jest także „Sygnatura” w swej odsłonie drugiej opowieścią o artystycznym dojrzewaniu, pytaniem o wartość tego dojrzewania, o artystycznych marzeniach i ambicjach, o przyjaźni wreszcie tak pięknie ujętej w tomie poświęconym przyjacielowi, Krzysztofowi Derdowskiemu.
W gruncie rzeczy jest to więc tom o ocalającej mocy sztuki jako takiej (o czym zdaje się przekonywać Autor w ostatniej części tomu), wbrew złu i wbrew cierpieniu, o ocalającej mocy artysty/poety, wykuwającego Piękno i Prawdę w materii słowa niczym Michał Anioł posąg Dawida w marmurze:
„Sam
w tłumie.
Ma nad głową
słoneczny przebłysk
który uderza
wizją.
Ale tył głowy, plecy,
pośladki jeszcze nieodkute
z cienia
bloku
jasnego
marmuru.
Stoi bokiem
do niewidocznego przeciwnika
zmniejsza pole rażenia.
Głowa skręcona w lewo
w prawej dłoni
przy biodrze
trzyma kamień.
Teraz z nagłego półobrotu
rzuca nim
mocno i celnie
w okowy
zawały
lęków
w sercach
nas jeńców
kuje nim
jak młotem i dłutem
serce
piękna
wolności.
*
Masz wydobyć
z zaślepionego –
najbardziej własny
wolny
los.”
Z wszystkich tych powodów nowy tom Marka K. Siwca zasługuje na publikację. Jest bowiem ciekawym, artystycznie osobnym głosem w nigdy nieprzemijającej dyskusji o miejscu i roli sztuki oraz artysty w dziejach. Ale także osobistą, indywidualną „sygnaturą” Autora, którego warto czytać, z którym warto podejmować dialog.
Maciej Krzyżan
Marek Kazimierz Siwiec
Urodzony w 1950 r. w Kętrzynie, poeta, filozof, profesor w UKW w Bydgoszczy. Autor książek poetyckich i filozoficznych oraz kilkudziesięciu rozpraw i szkiców, z estetyki i krytyki artystycznej, m.in. o twórczym źródle. Wiele jego utworów ukazało się w pismach literackich, m. in. „Poezji”, „Nowym Wyrazie”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Okolicy poetów – Kwartalniku”, „Frazie”, „Toposie”, „Twórczości”. Autor rozpraw i szkiców z estetyki m. in. o współczesnych poetach, Zbigniewie Herbercie, Czesławie Miłoszu, Stanisławie Grochowiaku, Kazimierzu Świegockim, Kazimierzu Hoffmanie. Pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału Bydgoskiego Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Wchodził w skład Rady Redakcyjnej pisma Filo-Sofija. Otrzymał Nagrodę imienia Ryszarda Bruno–Milczewskiego za rok 2015 w Dziale Poezji. Jest laureatem nagrody Strzała Łuczniczki za najlepszą bydgoską książkę roku – poezja (2019 i 2023).