7.12.2023

Galeria Autorska, ul. Chocimska 5, Bydgoszcz

„Podziw jako fundament religii” – spotkanie i promocja książki Wojciecha M. Zalewskiego

Prezentacja esejów humanistycznych – Alicja Mozga i Jan Kaja

Podziw jako fundament religii (fragmenty)

Czym jest podziw? „Podziw jest jakimś niewymownym odczuciem transcendencji. W pewnej mierze wtapiasz się w niego”.Podziw to emocje. Emocje są naturalną reakcją na otoczenie – w obronie życia. Są to zarówno przemijające wydarzenia, jak i trwałe postawy. Powstają w układzie nerwowym i podążają do układu limbicznego w mózgu. Wśród emocji są: uwielbienie, zachwyt, urzeczenie pięknem, złość, niepokój, podziw, empatia, podniecenie, strach, przerażenie, radość, nostalgia i wiele innych.

Skupię się na podziwie. Podziw można rozumieć na wiele sposobów. Opracowania naukowe poświęcone zagadnieniu podziwu są stosunkowo młode. Nowatorskie badania dotyczące tego zjawiska – przeprowadzone przez Keltnera i Haidta – przyczyniły się do szerszego zainteresowania tą kwestią. Według tych autorów odczuwanie podziwu jest „doświadczeniem emocjonalnym charakteryzującym się: lękiem, wrażliwością, pokorą, zagubieniem, fascynacją i odnową – oraz na zasadzie kontrastu – doświadczaniem m.in.: siły wyższej, piękna i prawości.” Lub „mieszanką stanów emocjonalnych – olśnienia, radości, śmiertelnego strachu, witalności, pokory, poczucia bezbronności i szacunku oraz poczucia związku z całą naturą – wywołane tajemnicami natury, doświadczeniem siły, okrucieństwem, dzikością i nieprzewidywalnością.” Podziw może być też rozumiany jako „bezpośrednie i początkowe uczucie wywołane stanięciem w obliczu czegoś niewytłumaczalnego bądź wzniosłego”.

Wojciech M. Zalewski

Wojciech Maria Zalewski

Urodził się w Gdyni w 1937 roku. Wojnę przeżył w Warszawie i jako dziecko razem z matką został wywieziony w czasie Powstania Warszawskiego na roboty przymusowe do Niemiec. Ukończył Gimnazjum im. Kopernika w Bydgoszczy w 1954 roku. Studiował w Prymasowskim Seminarium Duchownym w Gnieźnie i w 1960 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1961-1965) uzyskał licencjat z teologii na wydziale biblistyki. Następnie (1965-1968) studiował na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie i Uniwersytecie Gregorianum, gdzie w 1968 roku otrzymał doktorat z teologii. W tymże roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Ukończył studia bibliotekoznawcze na Uniwersytecie Stanowym w San Jose w Kalifornii. W latach 1971-2014 pracował jak kurator zbiorów słowiańskich oraz bibliograf studiów religioznawczych w Bibliotece Uniwersytetu Stanford, w Kalifornii. Udzielał się aktywnie w organizacjach zawodowych. Wydał kilka książek i artykułów z dziedziny książki i bibliotekoznawstwa oraz tomiki poezji. Z dziedziny religioznawstwa wydał: „Religia w służbie życia. Eseje humanistyczne”, Bydgoszcz, Galeria Autorska, 2005, w wersji angielskiej: „The Crucible of Religion: Culture, Civilization, and Affirmation of Life”, Eugene, OR, WiPF&Stock, 2012 i „Podziw jako fundament religii”, Bydgoszcz, Galeria Autorska, 2023. Emerytowany bibliotekarz mieszkający w San Carlos w USA.