13.07.2023

Galeria Autorska, ul. Chocimska 5, Bydgoszcz

Spotkanie poetyckie z Markiem Kazimierzem Siwcem pt. „Sygnatura”

Promocja książki. Czytanie tekstów: Alicja Mozga i Roma Warmus

Siła przyjaźni i pamięci

Książka poetycka Marka Kazimierza Siwca pt. „Sygnatura” zawiera wiersze odnoszące się do historii, sytuacji międzynarodowej, a także będące intymnymi retrospekcjami. Autor śmiało mierzy się z trudną problematyką rozliczenia zbrodni niemieckich (wiersz Sygnatura zła, w którym pojawia się wątek obozu koncentracyjnego w Dachau, miejsca kaźni tysięcy Polaków). Refleksja historiozoficzna poety skupia się na zagadnieniu zła w dziejach i jego swoistym odczynianiu za pomocą „zaostrzonego osikowego kołka/ wbijanego całą siłą/ wolnego oporu” (wiersz Przejścia). Bardzo aktualnie brzmi wiele rozpoznań, jak np. z utworu Z przejść Stanisław M., w którym powraca zagadnienie tzw. duszy rosyjskiej.

Marek K. Siwiec we właściwy dla siebie sposób sięga do kultury antyku, nawiązując a to do bitwy pod Termopilami, a to do historii o Damoklesie, za każdym razem odnosząc wydarzenia bądź legendy sprzed tysięcy lat do współczesnej rzeczywistości. Prawdy znane ludziom starożytnym sprawdzają się zarówno w warunkach cywilizacji zachodniej, jak i w „piekle zwanym Yodok w Korei Północnej” (wiersz Z tej wysokości, Yodok).

Doskonałe w oddaniu realiów i emocjonalnej kondensacji są wiersze-obrazki obyczajowe, będące retrospekcjami, wspomnieniami wydarzeń z bliskiej lub dalszej przeszłości. Ich bohaterami są: żona poety, przyjaciele, a także przypadkowo spotkane osoby. Miłość i przyjaźń to uczucia, które nadają ton tym opowiastkom, przesyconym czułością, melancholią i tęsknotą za młodością. Właśnie młodzieńcze przyjaźnie, które przekształciły się w przyjaźnie dojrzałe, na całe życie, są czymś, co poeta wynosi na piedestał międzyludzkich relacji.

Marek K. Siwiec wraca do wierszy sprzed kilkudziesięciu lat, przegląda się w nich, zyskując szerszą perspektywę poznawczą. Bieda czasów komuny, działalność w opozycji, wspólnie przeżyta poezja, wypity alkohol – to wszystko tworzy niepodrabialne doświadczenie, będące tworzywem poezji Marka K. Siwca. Wspomina nieżyjących już pisarzy - Krzysztofa Derdowskiego i Wojciecha Banacha, aktora i podróżnika Mieczysława Franaszka. To jest – jak chce poeta – ten „rajski ogród// który od zawsze poznajemy/ przez utratę”.

Tom „Sygnatura” przynosi wiele rzadkiej piękności liryków, zdradzających niezwykłą wrażliwość poety i zdolność do ostrego widzenia rzeczy i zjawisk. To fascynująca i często poruszająca lektura. Poezja, która nikogo nie pozostawi obojętnym.

Jarosław Jakubowski

Marek Kazimierz Siwiec

Urodzony w 1950 r. w Kętrzynie, poeta, filozof, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Miastem jego młodości był Olsztyn. W stanie wojennym działał w podziemnej „Solidarności”. W latach 1987–1988 przebywał w Londynie, gdzie pracował na budowie. Autor książek poetyckich i filozoficznych oraz kilkudziesięciu rozpraw i szkiców, z estetyki i krytyki artystycznej, m.in. o twórczym źródle. Wiele jego utworów ukazało się w pismach literackich, m. in. „Poezji”, „Nowym Wyrazie”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Okolicy poetów – Kwartalniku”, „Frazie”, „Toposie”, „Twórczości”. Autor rozpraw i szkiców z estetyki m. in. o współczesnych poetach, Zbigniewie Herbercie, Czesławie Miłoszu, Stanisławie Grochowiaku, Kazimierzu Świegockim, Kazimierzu Hoffmanie. Pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału Bydgoskiego Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Wchodził w skład Rady Redakcyjnej pisma Filo-Sofija. Krzysztof Derdowski poświęcił jego twórczości książkę pt. Kto w wielkiej gonitwie życia… Rzecz o poezji Marka Kazimierza Siwca (2015). Otrzymał Nagrodę imienia Ryszarda Bruno–Milczewskiego za rok 2015 w Dziale Poezji. Jest laureatem nagrody Strzała Łuczniczki za najlepszą bydgoską książkę roku – poezja (2019). Książki poetyckie: Odwrócone lustro (1979), Twój świt ucieka nad ranem (1984), Kostka (1990), Żyłka (2011), Kto (2013), Blask (2018), Przebłysk, wiersze londyńskie (2019), Okno pogody (2020), Przyjaźń (2021). Książki filozoficzne: Od Platona do Beardsleya. Drogi estetycznej metakrytyki (2005), Los, zło, tajemnica. Ku twórczym źródłom poezji Aleksandra Wata i Czesława Miłosza (2005). Współredagował książki o myśli Jana Pawła II, Rozumieć cierpienie?... (2010) oraz o poezji Kazimierza Hoffmana Poznawanie Kazimierza Hoffmana... (2011). Redagował i współredagował pięć monograficznych tomów „Filo-Sofiji” o twórczym źródle.