16.06.2023

Galeria Autorska, ul. Chocimska 5, Bydgoszcz

„Galernik Sztuki” wręczony po raz czwarty

W dniu 7 czerwca 2023 roku, w  swoim warszawskim mieszkaniu, Henryk Waniek odebrał nagrodę artystyczną Galerii Autorskiej „Galernik Sztuki”. Statuetkę wręczyli mu: Jan Kaja i Jacek Soliński. Uroczystość odbyła się kilka dni przed 44 rocznicą powstania Galerii Autorskiej. Była to IV edycja. W poprzednich latach wyróżnieni zostali: Krzysztof Kuczkowski (2019) Mieczysław Franaszek (pośmiertnie 2020) i  ks. prof. Jan Sochoń (2021).

Dyplom GALERNIK SZTUKI – nagroda Galerii Autorskiej J. Kaji i J. Solińskiego
Henryk Waniek przyjmuje dyplom i laudację od Jana Kaji
Henryk Waniek przyjmuje statuetkę Galernika Sztuki od Jacka Solińskiego

W laudacji Jarosław Jakubowski między innymi napisał:

„Głęboka erudycja, rozległość zainteresowań oraz uprawianych form i gatunków wypowiedzi artystycznej czynią Henryka Wańka wybitnym polihistorem naszych czasów.

Urodził się w 1942 roku w Oświęcimiu. Wymieńmy jego zatrudnienia: malarz i grafik, pisarz i publicysta, krytyk artystyczny i literacki, niespożyty eksplorator Śląska, choć od 1980 roku mieszka w podwarszawskim Brwinowie.

Śląsk, będący głównym terytorium rozważań twórcy, doczekał się eseistycznego trójksięgu (Hermes w Górach Śląskich, Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257-1957, Pitagoras na trawie), a także obszernej powieści realistycznej Finis Silesiae.

Powiedzieliśmy, że artysta ten jest mędrcem, podróżnikiem i badaczem symboli, lecz najbardziej chyba alchemikiem, a skłania mnie do tej charakterystyki zadziwiający esej Lapis philosophorum, który ów emeryt, jak sam o sobie mówi, opublikował raptem w ubiegłym roku. Rzecz to świeża, nie tylko w chronologicznym sensie. Przedstawia bowiem współczesne, uczone, a jednocześnie bardzo osobiste spojrzenie na poszukiwania Kamienia Filozoficznego. Sporo miejsca Waniek poświęca samej definicji Kamienia, wspomina też narkotyczną moc Jungowskiej Psychologie und Alchemie…, które to dzieło, jak pisze, „przypominało o zasobach piwnic naszego umysłu”.

Nie możemy nie wspomnieć o jeszcze jednej piwnicy, z którą twórca od lat jest związany, mianowicie tej ulokowanej przy Chocimskiej 5 w Bydgoszczy, gdzie swoją siedzibę ma Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego.

Czym zatem jest Kamień Filozofów, Kamień Henryka Wańka, Jana Kaji, Jacka Solińskiego i wielu innych alchemików? Pisarz daje nam odpowiedź tyleż niejasną, co urodziwą: „Złoto i wszystkie jego cudotwórcze alotropy, a przede wszystkim ów zagadkowy Kamień, to zaledwie symbole czegoś, co jest czymś innym. Czymś daleko ważniejszym od blasku zewnętrznego bogactwa. Tym, co gdzieś w sobie dźwigamy”.

Za tę wielką i wciąż trwającą opowieść dziękujemy Henrykowi Wańkowi, a nagroda „Galernik Sztuki” niech będzie i uhonorowaniem artysty, i przypomnieniem że jakkolwiek by nie definiować Kamienia Filozofów, to jest on czymś, co swoje waży”.

Jarosław Jakubowski, W poszukiwaniu Kamienia”, (fragment laudacji)

Kim jest nasz „Galernik Sztuki”?

(o nagrodzie artystycznej Galerii Autorskiej)

Galernik Sztuki to ktoś, kto podejmuje nieustanny twórczy trud stawania się lepszym, zwyczajność czyni świętem, odkrywa w niej radość, nadzieję i ocalenie, wskazując inny wymiar rzeczywistości. Zatem, czy sztuka może uszlachetnić? To pytanie towarzyszy nam od czterdziestu czterech lat prowadzenia Galerii Autorskiej. Przez cały ten czas nie mieliśmy wątpliwości, że odpowiedź brzmi – tak. Dziś wypada wypowiedzieć kilka słów, co to dla nas znaczy.

Czymże byłoby szlachectwo bez tradycji wyrosłej z duchowej głębi dobra, prawdy i piękna? Jakiż miałyby sens te szczytne wartości bez odniesienia do transcendencji? „Galernik Sztuki” to robotnik Stwórcy, który posiadł dar łączenia tych fenomenów w służbie dla innych, to ten, kto bezinteresownie szlachectwo czyni powszechnym.

Jan Kaja i Jacek Soliński

Henryk Waniek

Urodzony w 1942 r. w Oświęcimiu. Malarz i grafik, pisarz i publicysta, krytyk artystyczny i literacki, poszukiwacz Śląska. Od roku 1967 aż do niedawna uczestniczył w życiu artystycznym i publicznym. Autor ponad stu wystaw indywidualnych, dwudziestu dwóch książek. Jest twórcą lub współtwórcą licznych katalogów wystaw artystycznych. Aktualnie pisze o sobie: Emeryt. Lat 78. Sporadycznie zajmuje się rysowaniem. Rzadziej malowaniem. Jeszcze rzadziej wystawianiem. Obecnie pisarz. Zdobył wiele krajowych i międzynarodowych nagród, przebywał na stypendiach m.in. we Włoszech i Stanach Zjednoczonych. Jego działalność literacka, choć rozległa i wielogatunkowa, niezawodnie związane jest z penetrowaniem historycznych tajemnic i kulturowych fenomenów Śląska. Waniek – „homo symbolicus” – jak określiła go profesor Magdalena Rabizo-Birek – poszukuje nieustannie zaszyfrowanych sensów, pyta, porównuje. Jego uczona proza pełna jest dygresji, wycieczek w przeszłość, delikatnej ironii, łagodnego szyderstwa. Andrzej Titkow poświęcił mu film dokumentalny „Sztuka błądzenia” (1998). Za zasługi w działalności na rzecz Śląska oraz za osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej, 2005 r. odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2007 r. otrzymał Srebrnego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis.