ŻYCIE W UKRYCIU – odsłona 67, Jarosław Jakubowski, Jerzy Zegarliński

Jarosław Jakubowski – poezja

Z tomu Bardzo długa zima (w przygotowaniu)

GŁÓD

A co to tak we mnie puka?
Niespokojna piąstka
zaciskająca ziarenko piasku
spod sandału Przechodnia

Dokąd odszedłeś dokąd odszedłem
od Ciebie?
I co to jest to „dokąd”?
Czy to kierunek czy brak kierunku
rozrzucona jak bierki wiązka prostych?

A co to za drżenie dłoni gdy próbuję
podjąć grę?
Skusiłem nie raz
zaczynałem od nowa
a teraz słyszę jak coś we mnie
dobija się
chce otworzyć mi usta

SPACER KWARANTANNOWY

Chodzę po czarno-białym ogrodzie
wydeptuję czworobok
w mokrym śniegu
odsłaniam trawę i ziemię
miękkie pachnące

Człowiek w oknie
nie rusza się
idę dalej wracam
do miejsca w którym byłem przed chwilą
umieszczam but w śladzie po bucie

Dopasowuję się
przyzwyczajam
do nieistnienia

Człowiek w oknie
to zwykła lalka

TWARZ

Ta sama
choć znowu starsza
jak drzewo
o coraz grubszej korze
zmarszczki pęknięcia znamiona
ślady po przejściu
wojsk nieprzyjaciela

Patrzę na nią
i coraz częściej nie poznaję
lustro zaciągnięte mgłą
szum wody
letejskiej
w środku zimy
w środku róży wiatrów
historii

Tu groby wciąż otwierają się
jak usta

ZIMA

Pada
leci
wiruje
na nowo maluje miasto
w dolinie
w którą wciąż nowi schodzą
lecą
odgarniają śpieszą się pocą
chorują umierają

Słowa wirują
w ciemności tak czarnej
jak czarna rzeka
która unosi patyki podpaski butelki
z nienapisanymi listami

To miasto istnieje coraz słabiej
schodzi głębiej
w grząskie dno doliny
chmura związana dymem kominów
opada całym ciężarem
zagląda do okien
kołysek

KARMIĄCY PTAKI

Od dawna nie widziałem tu ptaka
nawet szarego wróbla
Wysypuję ziarno
czekam
przylatuje cień
siada na gałęzi
patrzy
tak długo
aż zamkną się
wszystkie oczy

POETA W KRYZYSIE (W KUCHNI)

Nie wiem jak pisać wiersze

Siedzę przy stole
radio kot dzieci pies
żona
wszystko się układa
wiersz się nie składa

Wyszedł
zostawił mnie przy stole
na którym zbieram książki
czasopisma zeszyty
okruchy jedzenia

Może kiedyś wróci
usiądzie naprzeciwko
spojrzymy na siebie
i znowu będziemy się
przedrzeźniać

SŁABY WIERSZ

Tak wiem
ten wiersz jest słaby
może dlatego że wstał
o piątej trzydzieści
cały dzień na nogach
wypełniał obowiązki
teraz chciałby już tylko spać
chociaż długo nie zaśnie
będzie coraz słabszy
aż nie odróżni się od ciemności
całkiem wypalony

MGŁA

Pamięci Stanisława Różewicza

W chorobie oglądałem filmy
Stanisława Różewicza
zostały mi po nich twarze
duże zbliżenia oczu
patrzących z głębokości
dwudziestego wieku

Wyszedłem z choroby
w szare światło dnia
zostało mi po niej
przeczucie
mgła

kiedy opadnie
wszystko się okaże

*    *    *

(…) Trudno wpisać tę lirykę w jakikolwiek nurt. Poeta nie ogląda się zbytnio na istniejące we współczesnej literaturze mody. Kiedy Jarosław Jakubowski debiutował, modne było dzielenie poetów na „klasycystów” i „barbarzyńców”. Dziś ten podział mało ma już wspólnego z rzeczywistością. Na pewno zaś wymyka mu się autor tej książki, który od „klasycyzmu” oddzielił się bardziej dyskretną rytmiką, „barbarzyńcą” zaś nie jest, bo poszukuje trwałych wartości; wierzy, że literatura jest czymś więcej niż tylko zabawą. Co więcej, sam ratuje własną twórczość przed skostnieniem, nieustannie poszukując nowych form wyrazu. Taką próbą był najpierw współczesny poemat dygresyjny „Ojcostych”, będący oryginalną podróżą w głąb dzieciństwa. Odejście od dominującej w naszej kulturze fragmentaryczności na rzecz dążenia do bardziej „całościowej” wizji świata jest krokiem zasługującym na szacunek.

Zamiłowanie do większych form ujawniło się także w tomie zatytułowanym „Flow”. Te ekstatyczne eksperymenty językowe nie zawsze kończą się sukcesem, czasem zamieniają się w zwykłe przegadanie, ale to element pisarskiego ryzyka, które Jarosław Jakubowski świadomie podejmuje. Dzięki temu nie grozi mu raczej zamknięcie się w żadnej ciasnej formule. Zwłaszcza że w jego ostatnich wierszach znów ujawnia się skłonność do wyciszenia, medytacji, czego dowodem jest chociażby świetny utwór tytułowy. Z pewnością sprawi więc autor nieco kłopotu krytykom, ale za to dostarczy sporo emocji czytelnikom. Bo lektura tej poezji nie zostawia obojętnym. Mnie nie zostawiła.

Szymon Babuchowski

*    *    *

(…) Książka Jakubowskiego to zapiski człowieka szczęśliwego, nasyconego - poezja afirmująca swój prywatny stan, posiadanie miejsca na ziemi, rodziny, domu, dzieci. Ktoś powie, że słodki wiersz nie ma racji bytu. Właśnie przeciwnie - z wielu współcześnie wydawanych książek poetyckich wyziera tyle nieszczęścia i fatalizmu, że taka sielanka ma sens. (…)

Krzysztof Kleszcz, z recenzji tomu Wzruszenia

(…) Wolno już chyba postawić hipotezę, że szczęście przeżywane przez poetyckiego bohatera bierze się z dążenia do uporządkowanych relacji z tym, co widzialne, dotykalne oraz z tym, co zostało mu dane w nadprzyrodzonej intuicji. (…)

Piotr W. Lorkowski, z recenzji tomu Wzruszenia

Jerzy Zegarliński – fotografia

*    *    *

 (…)Punktem wyjścia dla Jerzego są anomalia naszej – szeroko pojętej –  rzeczywistości. Można powiedzieć, iż artysta przyjął „zawód” błazna uprawiającego fotografię, by w ten sposób nadać jej wieloznaczny charakter. Formuła żartu, którego społeczno-zwyczajowe reminiscencje bywają komentarzem do życia publicznego, najpełniej odpowiada aspiracjom autora. Tematy zdjęć o anegdotyczno-ironicznych podtekstach budzą szybkie skojarzenia i łatwo zapadają w wyobraźnię. (…)

Jacek Soliński

Jerzy Zegarliński. Reporter i poeta

Jerzy Zegarliński jest „zwierzęciem miejskim”. Fascynuje go rysunek budynków, faktura murów, znaki graficzne pokrywające powierzchnie ulic i domów. No i ludzie, których umieszcza na pierwszym planie bądź w tle „opowiadanych” sytuacji. Zanurza się w mieście jak w fantastycznej krainie i fotografuje je urzeczony jego dynamiką, różnorodnością i mnogością barw, trochę jak dziecko które pierwszy raz znalazło się w królestwie zabawek. Artysta świetnie komponuje swoje prace, kadry dobiera tak, aby pokazywały nie tylko to, co się dzieje w danej chwili, ale również wydobywały jakąś wewnętrzną siłę obrazu. Niekiedy widzimy jakiś zaskakujący element, który pozornie „zakłóca” kompozycję, sprawiając że staje się bardziej zagadkowa, melancholijna albo zabawna.

Właśnie, Zegarliński to fotografik obdarzony nie tylko poczuciem kompozycji, natychmiast reagującym w sobie właściwy sposób na zastane sytuacje, ale również wyposażony w poczucie humoru, absurdu, groteski. Uzyskuje dzięki temu efekt metafory, bez którego fotografia byłaby jedynie popisem technicznym. Tu jednak chodzi o coś więcej, o coś co różni „fotografa” od „fotografika”. Człon „grafika” wskazuje na warstwę estetyczną i głębię znaczeniową dzieła. Czystemu odwzorowaniu widzialnego przy pomocy aparatu fotograficznego towarzyszy czysta poezja, czyli umiejętność przyłapywania świata na nieoczywistościach i nieoznaczonościach oraz dar owocnego włóczenia się po nieużytkach rzeczywistości.

Jarosław Jakubowski